ต้นโพธิ์ หรือต้นมะเดื่อ (หรือ Ficus Religiosa) เป็นหนึ่งในต้นไม้ที่ชาวพุทธเคารพนับถือมากที่สุด พระเจ้าสิทธัตถะตรัสรู้ใต้ต้นมะเดื่อโพธิที่พุทธคยาในแคว้นมคธ ประเทศอินเดีย พระเจ้าอโศกสาวกที่เคร่งศาสนาของพระพุทธเจ้าได้สร้างวัดมหาโพธิ์รอบต้นโพธิ์ ดังนั้นสถานที่นี้จึงกลายเป็นจุดหมายปลายทางแสวงบุญที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่ง ต้นโพธิ์ที่ปลูกไว้เรียกว่าต้นมหาโพธิ์
มรดกต้นมหาโพธิ์
ต้นมหาโพธิ์ที่กำลังเติบโตที่วัดมหาโพธิ์นั้นไม่ใช่ต้นเดียวกับที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ แต่เชื่อกันว่าเป็นต้นตระกูลโดยตรงจากต้นโพธิ์ต้นนั้น และยังมีการตัดกิ่งก้านต้นมหาโพธิ์ไปยังสถานที่อื่นอีกหลายแห่ง นั้นทำให้สถานที่เหล่านี้ศักดิ์สิทธิ์ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง:
- อารามเจตวัน ในรัฐอุตตรประเทศ ประเทศอินเดีย มีต้นโพธิ์ที่เชื่อว่านำมาจากผลของต้นพุทธคยามหาโพธิ์โดยท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ซึ่งเป็นผู้นับถือพระพุทธเจ้า
- ต้นพระศรีมหาโพธิ์ในเมืองอนุราธปุระ ประเทศศรีลังกา ปลูกโดยการตัดต้นโพธิ์เดิม ผู้แสวงบุญเคารพสถานที่นี้อย่างสุดซึ้ง นี่อาจเป็นต้นไม้ที่มีชีวิตที่เก่าแก่ที่สุดที่มนุษย์เคยปลูกไว้
- การตัดจากต้นโพธิ์ที่พุทธคยาถูกนำไปที่วัดเจิ่นกว๊ก ( Trấn Quốc) ฮานอย ประเทศเวียดนามในปีค.ศ. 1959 ซึ่งต้นโพธิ์ได้เติบโตในเจดีย์ที่นั่น
การปักชำจากต้นพระศรีมหาโพธิหรือต้นโพธิ์พุทธคยายังถูกนำไปปลูกในแคลิฟอร์เนีย ฮาวาย เจนไน ญี่ปุ่น และฟิลิปปินส์
ในความเป็นจริงแล้ว ชาวพุทธเถรวาทระบุรายชื่อพระพุทธเจ้า 28 พระองค์ที่ตรัสรู้สำเร็จ แต่พระพุทธเจ้าองค์เหล่านี้ได้ปรากฏก่อนหน้าพระพุทธเจ้าสิทธัตถะ ตามธรรมเนียมแล้ว พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ตรัสรู้ภายใต้ต้นไม้ 22 ต้นที่แตกต่างกัน การฉลองวันอัฏฐมีบูชาเป็นการระลึกถึงพระพุทธเจ้าองค์เหล่านี้ที่ตรัสรู้ วัดบางแห่งระลึกถึง Patan Bo (Ficus arnottiana) แทน Ficus religiosa Bodhi Tree
ต้นไม้ที่ช่วยให้ไปสู่ปรินิพพาน
เป้าหมายสูงสุดสำหรับทุกคนคือการบรรลุการตรัสรู้ แต่มีทั้งหมดเพียง 28 คนเท่านั้นในประวัติศาสตร์ที่สามารถบรรลุเป้าหมายนี้ได้ และนั้นดูเหมือนจะเป็นการแสวงหาที่ไร้ประโยชน์ ดังนั้นพระเจ้าผู้สร้างจึงประกาศแผนตั้งแต่ต้นประวัติศาสตร์เพื่อช่วยเหลือผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือเนื่องจากบาปและกรรมของพวกเขา พระองค์ให้หมายสำคัญเพิ่มเติมตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมาโดยวางรายละเอียดเพิ่มเติมในแผนนี้
ผู้เผยพระวจนะอิสยาห์ใช้ภาพที่คล้ายกันคือความสามารถของต้นโพธิ์ในการแตกหน่อใหม่จากการปักชำเพื่อช่วยให้เราเข้าใจแผนนี้ดีขึ้น เป็นภาพต้นไม้ที่ตายแล้ว… และมีชีวิตขึ้นมาใหม่… เป็นตัวแทนของลูกชายคนใหม่จากเส้นตายของราชา แต่อิสยาห์เพิ่งเริ่มสร้างภาพลักษณ์และผู้เผยพระวจนะคนอื่น ๆ ก็พัฒนาต่อไป เรื่องราวประกอบของพวกเขาทำนายว่าจะมีคนมา คำทำนายของพวกเขาสร้างเรื่องราวของ The Branch from the Dead Tree
กิ่งก้านของอิสยาห์
อิสยาห์มีชีวิตอยู่ในช่วงเวลาที่ตรวจสอบได้ทาง ประวัติศาสตร์ สามารถเห็นได้จากไทม์ไลน์ที่นำมาจากหัวข้อประวัติศาสตร์ของชาวยิว
เขาเขียนเมื่อราชวงศ์ของกษัตริย์ดาวิด (1,000 – 600 ปีก่อนคริสตศักราช) ปกครองจากเยรูซาเล็ม ในสมัยของอิสยาห์ (750 ก่อนคริสตศักราช) ราชวงศ์และการปกครองเสียหาย อิสยาห์วิงวอนให้กษัตริย์ทั้งหลายกลับมาหาพระเจ้าและปฏิบัติตามบัญญัติสิบประการของโมเสส แต่อิสยาห์รู้ว่าอิสราเอลจะไม่กลับใจ ดังนั้นเขาจึงมองเห็นล่วงหน้าถึงการทำลายอาณาจักรและกษัตริย์จะยุติการปกครอง
เขาใช้ภาพสำหรับราชวงศ์โดยวาดภาพเหมือนต้นไม้ใหญ่ ต้นไม้ต้นนี้มีรากอยู่ที่เจสซี บิดาของกษัตริย์ดาวิด ในเจสซีราชวงศ์ของกษัตริย์เริ่มต้นที่ดาวิดและต่อด้วยกษัตริย์โซโลมอน ผู้สืบทอดตำแหน่ง ดังที่แสดงไว้ด้านล่าง ต้นไม้ยังคงเติบโตและพัฒนาต่อไปเมื่อบุตรชายคนต่อไปในราชวงศ์ปกครอง
เริ่มจากต้นไม้… แล้วก็ตอไม้… แล้วก็กิ่งก้านสาขา
อิสยาห์เตือนว่าราชวงศ์ ‘ต้นไม้’ นี้จะถูกโค่นในไม่ช้า ทำให้มันกลายเป็นตอไม้ที่ตายแล้ว นี่คือวิธีที่เขาเขียนคำพยากรณ์นี้เป็นปริศนาของตอและกิ่ง:
1 จะมีอังกูรงอกจากตอของเจสซี
อิสยาห์ 11:1-2
และกิ่งก้านที่เกิดจากรากของเขาจะเกิดผล
2 และพระวิญญาณของพระผู้เป็นเจ้าจะอยู่กับพระองค์
คือพระวิญญาณแห่งสติปัญญาและความเข้าใจ
พระวิญญาณแห่งคำปรึกษาและอานุภาพ
พระวิญญาณแห่งความรู้และความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้า
ชาวบาบิโลนโค่น ‘ต้นไม้’ ต้นนี้ 150 ปีหลังจากอิสยาห์ ประมาณ 600 ปีก่อนคริสตศักราช ชาวบาบิโลนยึดครองกรุงเยรูซาเล็ม ทำลายราชวงศ์ของกษัตริย์ และลากชาวอิสราเอลไปเป็นเชลยในบาบิโลน นี่เป็นการเนรเทศชาวยิวครั้งแรก – บางคนอพยพไปยังเอเชีย ภาพตอไม้ทำนายว่าราชวงศ์จะหยุดปกครองและราชวงศ์จะจบลง
กิ่งก้านสาขา: ‘เขา’ กำลังมา
แต่คำทำนายยังมองไปไกลถึงอนาคตมากกว่าแค่การโค่นล้มกษัตริย์ โดยใช้ลักษณะทั่วไปของต้นโพธิ์ เมื่อเมล็ดงอกมักจะงอกบนตอของต้นไม้อื่น ตอไม้เป็นที่อยู่ของต้นโพธิ์ที่กำลังงอก เมื่อต้นโพธิ์ตั้งตัวได้ก็จะเจริญงอกงามและมีอายุยืนกว่าตอเจ้าบ้าน ยอดอ่อนที่อิสยาห์คาดการณ์ไว้นี้จะเป็นเหมือนต้นโพธิ์เนื่องจากหน่อจะหยั่งรากเพื่อสร้างกิ่งก้านสาขา
อิสยาห์ใช้จินตภาพนี้เพื่อทำนายว่าวันหนึ่งในอนาคตอันไกลโพ้น กิ่งก้านสาขาจะโผล่ออกมาจากตอไม้ที่ตายแล้ว อิสยาห์หมายถึงยอดอ่อนนั้นเป็น‘เขาผู้นั้น ‘ ดังนั้นอิสยาห์จึงพยากรณ์เกี่ยวกับชายคนหนึ่งซึ่งมาจากเชื้อสายของดาวิดหลังจากที่ราชวงศ์จะล่มสลาย ชายผู้นี้จะมีคุณสมบัติของสติปัญญา อำนาจ และความรู้ที่ดูเหมือนว่าพระวิญญาณของพระผู้เป็นเจ้าจะสถิตอยู่กับเขา
กิ่งก้านสาขานี้ที่อิสยาห์คาดการณ์ไว้ในปี 750 ก่อนคริสตศักราชจะคงอยู่ได้นานหลังจากที่ ‘ตอ’ ของราชวงศ์หายไป
เยเรมีย์และกิ่งก้านสาขา
ผู้เผยพระวจนะอิสยาห์สร้างป้ายบอกทางเพื่อให้ผู้คนเข้าใจเหตุการณ์ในอนาคต แต่เขาเป็นเพียงสัญญาณแรกจากหลายๆสัญญาณ เยเรมีย์มีชีวิตอยู่ประมาณ 150 ปีหลังจากอิสยาห์ ในปี 600 ก่อนคริสต์ศักราช เวลานั้นชาวบาบิโลนโค่นราชวงศ์ของดาวิดลงต่อหน้าต่อตา เขาเขียน:
5 พระยาห์เวห์ตรัสว่า “นี่แน่ะ วันเวลาจะมาถึง เมื่อเราจะให้กิ่งชอบธรรมงอกออกมาสำหรับดาวิด ผู้ที่ทรงเป็นกษัตริย์และทรงคริงราชย์อย่างสุขุมรอบคอบ และจะทรงนำความยุติธรรมและความชอบธรรมมามสู่แผ่นดิน 6ในสมัยของท่าน ยูดาห์จะได้รับความรอด และอิสราเอลจะอาศัยอยู่อย่างปลอดภัย นี่จะเป็นนามซึ่งเราจะเรียกท่านคือ ‘พระยาห์เวห์ทรงเป็นความชอบธรรมของพวกเรา’”
เยเรมีย์ 23:5-6
เยเรมีย์ขยายภาพ กิ่งก้านสาขา ของอิสยาห์ เกี่ยวกับราชวงศ์ของดาวิด กิ่งก้านสาขาจะเป็นราชาด้วย แต่ไม่ได้เป็นกษัตริย์เหมือนกษัตริย์องค์ก่อนๆ ของดาวิดที่กลายเป็นตอไม้ตาย
กิ่งก้านสาขา: พระเจ้าความชอบธรรมของเรา
ความแตกต่างกับกิ่งก้านสาขาที่ออกมาในชื่อของเขา เขาจะมีชื่อของพระเจ้า (‘พระเจ้า’ หรือ LORD – ชื่อฮีบรูสำหรับพระเจ้า) ดังนั้นกิ่งก้านสาขานี้จะเป็นภาพลักษณ์ของพระเจ้า เขาก็จะเป็นความชอบธรรม ‘ ของเรา’ (มนุษย์เรา)
ปัญหาของเราคือการคอรัปชั่นหรือบาป ดังนั้นเราจึงขาด ‘ความชอบธรรม ‘ พระคัมภีร์บอกเราว่าเราไม่มีกำลังชดใช้กรรม ในความเป็นจริงมันบอกว่าเราหมดหนทางที่จะต่อต้าน:
14 ในเมื่อบุตรทั้งหลายมีคุณสมบัติที่เป็นเลือดเนื้อ พระองค์เองมีส่วนร่วมในคุณสมบัติเช่นเดียวกัน เพื่อพระองค์จะได้ทำลายผู้มีอำนาจแห่งความตายคือพญามาร ด้วยการสิ้นชีวิตของพระองค์ 15 และจะได้ช่วยพวกที่ตกเป็นทาสแห่งความกลัวตายมาตลอดชีวิตให้มีอิสระ
ฮีบรู 2:14-15
‘กิ่งก้าน’ ในที่นี้พระเจ้าทรงสัญญาว่าในอนาคตว่า พระองค์จะประทาน‘ความชอบธรรม’แก่เรา เพื่อเราจะมีชัยชนะเหนือความตาย
ยังไงล่ะ?
เศคาริยาห์ให้รายละเอียดเพิ่มเติมในขณะที่เขาพัฒนาหัวข้อนี้ เขาทำนายแม้กระทั่งชื่อของกิ่งก้านที่จะมาถึง ซึ่งเราสามารถดูได้ต่อไปนี้