คำสาป Duhkha ของมนุษยชาติ

เราเห็นว่าพระคัมภีร์ภาษาฮีบรูโบราณบันทึกว่าความอยาก (Tanha) และ ความคิดที่ผิด (Kleshas) เกิดขึ้นได้อย่างไรในตอนต้นของประวัติศาสตร์ แล้วความทุกข์ ความเจ็บปวด หรือความทุกข์ที่เรียกว่า ทุกข์/ทุกข์ ล่ะ? Duhkha และ Tanha เป็นพื้นฐานของความจริงอันสูงส่งสี่ประการที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้

อนิจจัง (ภาษาบาลี) หรืออนัตตา (ภาษาสันสกฤต) ล่ะ? ข้อมูลเชิงลึกของอนิคายืนยันว่าการดำรงอยู่ทั้งหมดนั้นชั่วคราว ชั่วคราว และไม่คงที่ สรรพสิ่งไม่ว่าทางวัตถุหรือทางจิตใจล้วนประกอบขึ้นเป็นสภาพที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา มีความเสื่อม และดับสลายไป พวกมันเกิดขึ้นและสลายไปในที่สุด 

พระคัมภีร์ภาษาฮีบรูโบราณอธิบายว่าอนิกาหรืออนิจจังเกิดขึ้นได้อย่างไร?

เราเห็นว่าปฏิปักษ์ (ปีศาจหรือมาร) ต่อพระเจ้าผู้สร้างนำมนุษย์กลุ่มแรกไปสู่การไม่เชื่อฟัง มนุษย์ถูกสร้างขึ้นตามพระฉายาของพระเจ้าแต่ปัจจุบันพระฉายานั้นถูกทำลายด้วยความคิดและความอยากที่ผิด พระเจ้าผู้สร้างจึงตอบสนองทั้งต่อปฏิปักษ์ของพระองค์และต่อมนุษย์ด้วย เรามาดูการตอบสนองของพระองค์ต่อปฏิปักษ์ของพระองค์ในภายหลัง ที่นี่เราจะเห็นว่าพระองค์ทรงสร้างสังสารวัฏขึ้นสำหรับจักรวาลทางกายภาพ อาณาจักรรูปธรรมหรือรูปาโลก ( รูปูปะทาตุ )   ได้อย่างไร

วัฏจักรสังสารวัฏของจักรวาล – และทุกสิ่งในนั้น

ผู้สร้างเผชิญหน้ากับมนุษย์รุ่นแรกๆ เป็นครั้งแรก โดยเปิดเผยการไม่เชื่อฟังของพวกเขา จากนั้นพระองค์ทรงตั้งหลักธรรมอีกข้อหนึ่งขึ้นในโลก นั่นคือ ความทุกข์ (ทุขะ) ความไม่เที่ยง (อนิจจัง) และความตาย (มรตฺยู) พระคัมภีร์ภาคภาษาฮีบรูบันทึกว่าพระเจ้าผู้สร้างประกาศสิ่งนี้อย่างไร

¹⁷ แล้วพระองค์ก็กล่าวกับอาดัมว่า “เพราะเจ้าฟังเสียงภรรยาของเจ้า และกินผลจากต้นที่เราสั่งห้ามไว้ว่า ‘เจ้าอย่ากินจากต้นนั้น’

เป็นเพราะเจ้า พื้นดินจึงถูกสาปแช่ง
    เจ้าต้องตรากตรำหากินจากพื้นดิน
    จนตลอดชีวิตของเจ้า
¹⁸ พื้นดินจะทำให้เจ้าต้องเผชิญกับพุ่มไม้หนาม
    และพืชพันธุ์ไม้มีหนาม
และต้องกินพืชในทุ่ง
¹⁹ กว่าจะได้กิน เจ้าจะต้อง
    ทำงานหนักอาบเหงื่อต่างน้ำ
จนกว่าจะกลับคืนเป็นดิน
    เพราะเจ้ามาจากดิน เจ้าเป็นผงธุลี
และเจ้าจะต้องกลับไปเป็นผงธุลี”

ปฐมกาล 3:17-19

ชีวิตทางกายภาพทั้งหมด (มนุษย์ สัตว์ และพืช) ถูกสร้างขึ้นจากองค์ประกอบทางเคมีในพื้นดิน – ‘ฝุ่น’ ดังนั้นเมื่อพระเจ้าผู้สร้างสาปแช่ง ‘พื้นดิน’ พระองค์จึงสาปแช่งทุกชีวิตที่พัฒนามาจากองค์ประกอบของดินโดยทางอ้อม สิ่งนี้ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศทั้งหมด วงจรของระบบที่ขับเคลื่อนชีวิต วงจรเหล่านี้จะไม่สอดคล้องกันอีกต่อไป มนุษย์จะประสบกับชีวิตใน ‘การตรากตรำอย่างเจ็บปวด’ ธรรมชาติจะทำลายการทำงานและความพยายามของมนุษย์เพื่อให้มันสร้าง ‘หนามและหนาม’ – ความเจ็บปวด ท้ายที่สุด ชะตากรรมของมนุษยชาติจะต้องกลับไปสู่ผงคลีดิน นั่นคือความตาย 

จากนี้ไปอนิจจังหรือแอนนิกาจะกำหนดลักษณะของจักรวาล เนื่องจากมนุษย์ถูกสร้างขึ้นจากองค์ประกอบทางเคมี (คาร์บอน ไฮโดรเจน ออกซิเจน ฯลฯ) เขาจะต้องประสบกับความทุกข์ (ทุกข์) และความไม่เที่ยง ตลอดชีวิตมรรตัยของเขารู้สึกถึงการบุกรุกอย่างต่อเนื่องของความตายผ่านความชรา ความตายเป็นชะตากรรมที่หลีกเลี่ยงไม่ได้สำหรับทุกชีวิต ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ สัตว์ หรือพืช โดยไม่มีข้อยกเว้น

ความทุกข์และความขัดแย้งในครอบครัว

พระเจ้าผู้ทรงสร้างยังได้ออกประกาศที่มีผลกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างชายและหญิง

¹⁶ พระองค์กล่าวกับหญิงนั้นว่า

“เราจะทวีความลำบากของเจ้าให้มากขึ้นยามมีครรภ์
    รวมถึงความเจ็บปวดยามคลอดลูก
แม้กระนั้นเจ้ายังจะปรารถนาในสามีของเจ้า
    และเขาจะเป็นใหญ่เหนือเจ้า”

ปฐมกาล 3:16

แรกเริ่มสร้างตามพระฉายาของพระเจ้าว่าเป็นชายและหญิง เอกภาพนี้จะแตกหัก แต่จากนี้ไปจะเกิดความขัดแย้งและชิงดีชิงเด่นกัน บทบาทของการคลอดบุตรและการเลี้ยงลูกในปัจจุบันคงจะ ‘เจ็บปวด’ มากกว่าน่าพึงพอใจ

บทความนี้ตรวจสอบสคริปต์ภาษาจีนเพื่อดูหลักฐานว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์

ประวัติศาสตร์ของมนุษย์ ตลอดกาลเวลาและในทุกวัฒนธรรม บันทึกความเจ็บปวดจากโลกที่ไม่เอื้ออาทร ความทุกข์ทรมานในครอบครัว ความเจ็บป่วย ความแก่และความตายสำหรับทุกคน ความเป็นจริงนี้ชัดเจนเกินไป แต่เหตุใดผู้สร้างจึงตอบโต้ด้วยคำสาปนี้ต่อมนุษย์ kleshas (ความคิดที่ผิด) และ Tanhas (สิ่งที่แนบมา)?

ทำไมหลักธรรมกับความตาย?

‘ต้นไม้แห่งความสำนึกในความดีและความชั่ว’ ไม่ได้บอกให้รู้ในแง่ของการเข้าใจอะไรบางอย่าง ในการทดลองของปีศาจเขากล่าวว่าในการกินจากต้นไม้นั้น:

⁵ …และเจ้าจะเป็นเหมือนกับพระเจ้า คือรู้ว่าสิ่งใดดีสิ่งใดชั่ว”

ปฐมกาล 3:5

พระเจ้าไม่ได้ ‘รู้’ ความดีและความชั่วในแง่ของการเรียนรู้ เช่นเดียวกับที่มนุษย์อาจ ‘รู้’ คณิตศาสตร์ในขณะที่เขาเรียนรู้เลขคณิต เรขาคณิต และพีชคณิตมากขึ้นเรื่อย ๆ พระเจ้า ‘รู้’ ความดีและความชั่วในแง่ของการตัดสินว่าอะไรดีอะไรชั่ว ความรู้ของพระเจ้าอยู่ในการตัดสินใจ ไม่ใช่การเรียนรู้ เราอาจเรียนรู้กฎของเลขคณิต แต่เราไม่ได้กำหนดหรือตัดสินว่ากฎของมันจะเป็นอย่างไร เราเพียงแค่เรียนรู้พวกเขา ในลักษณะนี้ เราไม่สามารถตัดสินใจง่ายๆ ว่า 2 + 2 = 5 แต่เราเรียนรู้ว่า 2 + 2 = 4 นี่คือความจริงทางคณิตศาสตร์ที่อยู่เหนือเรา 

เมื่อถึงจุดนี้ ชายหญิงวางใจพระเจ้าให้ตัดสินว่าอะไรดีอะไรไม่ดี หัวใจของการล่อลวงของมารคือพวกเขาเลิกวางใจในพระเจ้าที่จะตัดสินว่าอะไรดีอะไรชั่ว เช่นเดียวกับพระเจ้าเอง พวกเขาจะตัดสินใจโดยเนื้อแท้ของพวกเขาเองว่าอะไรคือสิ่งที่ดีและอะไรคือความชั่ว ในการทำตามขั้นตอนนั้นพวกเขาประกาศตัวว่าเป็นอิสระจากพระเจ้า พวกเขาแยกตัวออกจากการปกครองของพระองค์เพื่อตั้งตนเป็นใหญ่ มนุษย์ตัดสินใจว่าเขาเป็นพระเจ้า (น้อย) เช่นกัน

การพลัดพรากสู่ความตาย

ดังนั้นมนุษย์จึงแยกตนเองออกจากพระผู้สร้างในฝ่ายวิญญาณ แต่นี่คือความโง่เขลาที่สุดเพราะแหล่งชีวิตของเขามาจากพระผู้สร้าง กิ่งก้านต้องการรากของต้นไม้เพื่อการยังชีพ ดังนั้นจึงต้องติดอยู่กับรากไปตลอดชีวิต ในทำนองเดียวกันมนุษย์ก็ต้องคงความเป็นหนึ่งเดียวกับพระเจ้าด้วย กิ่งโง่ที่ขาดจากรากจะเหี่ยวเฉาและตายในไม่ช้า นั่นคือสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อมนุษย์ไม่เชื่อฟังคำสั่งของพระเจ้า มนุษย์ กิ่งไม้โง่เขลา ตัดขาดจากราก อันเป็นบ่อเกิดแห่งชีวิตของตน

ในพระคัมภีร์ภาษาฮีบรูโบราณ ความตายหมายถึง ‘การพลัดพราก’ เรามักคิดถึงความตายในแง่ของการแยกระหว่างจิตวิญญาณและร่างกายเท่านั้น เมื่อคนๆ หนึ่งเสียชีวิตทางร่างกาย ในความตายทางร่างกาย วิญญาณของบุคคลนั้นแยกออกจากร่างกายและบุคคลนั้น ‘ตาย’ ดูเหมือนว่า ‘บุคคล’ ที่อยู่ในร่างนั้นได้จากไปแล้ว เหลือแต่ร่างที่ว่างเปล่าและ ‘ตาย’ แต่ความตายไม่ได้เป็นเพียงการแยกวิญญาณและร่างกายเท่านั้น

พระคัมภีร์ภาคภาษาฮีบรูมองว่าความตายมีเนื้อหาครอบคลุมมากกว่านั้น ความตายยังหมายถึงการแบ่งแยกฝ่ายวิญญาณระหว่างมนุษย์กับพระผู้สร้างที่มีชีวิต ช่วงเวลาที่มนุษย์กินต้นไม้แห่งความรู้ดีและชั่วเพื่อเป็น ‘เหมือนพระเจ้า’ เขาก็ตาย พระองค์ทรงแยกฝ่ายวิญญาณออกจากพระผู้สร้าง การแยกทางกันนี้แสดงให้เห็นว่าตัวเองมี ความละอายใจ การซ่อน ตัวและการกล่าวโทษของเขา ตอนนี้เขาตกเป็นทาสของความคิดที่งมงาย (kleshas) และความอยาก (Tanha)

การแยกธาตุธรรม

เราก็คิดแบบนี้ได้เช่นกัน จักรวาลวิทยาเชิงพุทธเสนอว่าระนาบแห่งจิตวิญญาณแบ่งออกเป็นสามอาณาจักรหรือ  ดาตุส :

• แดนไร้รูป ( อารูปยาธาตุ ) ซึ่งสอดคล้องกับฌานไร้รูป
• รูปภูมิ ( รูปาธู ) ตรงกับ  รูปาฌาน ; และ
• ห้วงแห่งความปรารถนา ( กามธาตุ ) 

ในตอนเริ่มต้น อาณาจักรไร้รูปแบบหรือจิตวิญญาณรวมเป็นหนึ่งกับอาณาจักรทางกายภาพหรือรูปแบบ แต่เมื่อความปรารถนาชั่วร้ายเกิดขึ้น อาณาจักรวิญญาณของพระเจ้า (อารูปยาธาตู ) แยกออกจากอาณาจักรรูป ( รูปะธาตู ) ดังนั้นความตายทางวิญญาณจึงเกิดขึ้น ชายคนนั้นตายฝ่ายวิญญาณในวันนั้นเอง ด้วยเหตุนี้ ความตายทางร่างกายจึงเริ่มต้นขึ้น

บุโรพุทโธเป็นวัดในศาสนาพุทธที่ใหญ่ที่สุดในโลก ได้รับการออกแบบให้สะท้อนจักรวาลวิทยาของพุทธศาสนาทั้ง 3 อาณาจักร แต่ละอาณาจักรสามารถมองเห็นได้ด้วยสีที่เคารพ โดยมีสีขาวอยู่ตรงกลางซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของพุทธะ แผนภาพด้านล่างแสดงให้เห็นว่าวัดบุโรพุทโธสะท้อนให้เห็นถึงการเดินทางผ่าน 3 อาณาจักรอย่างไร

การแยกทางและการหย่าร้าง

เราสามารถใช้การแต่งงานและการหย่าร้างเป็นเลนส์เพื่อทำความเข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้น พระคัมภีร์ใช้อุปลักษณ์นี้เพื่ออธิบายความสัมพันธ์ระหว่างพระเจ้าผู้ทรงสร้างกับมนุษย์ เมื่อคู่สมรสยื่นฟ้องหย่า ทั้งคู่จะแบ่งทรัพย์สินและใช้ชีวิตแยกกัน เมื่อมนุษย์กลุ่มแรกกินผลไม้จากต้นไม้ พวกเขาฟ้องหย่าจากผู้สร้าง

แต่จะแบ่งทรัพย์สินอย่างไร?

ทุกสิ่งทุกอย่าง (แสง พลังงาน ข้อมูล) เป็นของผู้สร้างและมนุษยชาติจะเก็บเพียงความมืดที่ว่างเปล่าเป็นทรัพย์สินเพียงอย่างเดียวในการหย่าร้างใดๆ เพื่อช่วยให้พวกเขาได้รับรู้เพียงเล็กน้อยว่าการหย่าร้างดังกล่าวจะเป็นอย่างไร เช่น พระผู้สร้างตกลงที่จะแยกทางกัน ในการแบ่งแยกนี้ มนุษยชาติสามารถลิ้มรสเพียงเล็กน้อยว่าความโกลาหลและการสลายตัวทั้งหมดจะเป็นอย่างไร ดังนั้น พระเจ้าจึงทรงสร้างวัฏจักรแห่งสังสารวัฏนี้ขึ้นพร้อมกับแอนนิกาแห่งความวุ่นวายและความเสื่อมโทรมที่ทวีขึ้นเรื่อย ๆ สิ่งนี้จะช่วยเราตัดสินใจว่าเราต้องการกลับไปแต่งงานก่อนที่การแยกทางจะกลายเป็นการหย่าร้างถาวรหรือไม่

พระผู้สร้างทรงรักมนุษย์และทรงวางแผนที่จะเอาชนะความรักของเขากลับคืนมา สังสารวัฏจะอนุญาตให้ผู้คนประเมินแผนการหย่าของพวกเขาใหม่ พระเจ้าผู้สร้างวางแผนที่จะไถ่มนุษย์กลับคืนแต่มนุษย์จำเป็นต้องรู้สึกและลิ้มรสว่าการดำรงอยู่นอกเหนือจากชีวิตของพระเจ้าเป็นอย่างไร โลกเปลี่ยนไปในทางที่แย่ลงเพื่อให้เราได้เรียนรู้ 

แต่การตัดสินใจของเราที่จะไม่เชื่อฟังพระผู้สร้างก็เปลี่ยนเราให้แย่ลงเช่นกัน พระคัมภีร์บรรยายให้เราเห็นว่าเสื่อมทรามจากภาพลักษณ์ดั้งเดิมของเรา เนื่องจากผู้ป่วยจำเป็นต้องเข้าใจการวินิจฉัยเชิงลบของแพทย์เกี่ยวกับอาการเจ็บป่วยของเขา เราจำเป็นต้องเข้าใจสภาพปัจจุบันของเรา เราทำต่อไป